Narratrice Maria Brustio ved. Ceffa (Marandêna), che si rifà ad un racconto udito dal suocero Giuseppe Belletti (Scindratu)
Schèrzu da prèvu
‘Na bòta l’évji un prèvu; e ‘s prèvu ‘na bèla sèrva, ma bèla.
E l’évji trê giunnójti, cunpagni tra da lûi, ch’i ‘ndéva là sénpr’a cà sóa d’is prèvu, e i vürév’i sa sèrva. Ma i ȥéva mîjsr’in tra da lûi; i ȥévru da pôşu: “Sciór cürat, ma dà la so sèrva? Mê ‘ sun ‘namurà da lê”. Insûma, da pôş veun da rótu, i circhév’a sèrva di prèvu. Tôt’i siri, tôt’i sir’jéva là. A’ndéva là cul-là e cul-là e cul-là; e ‘ndéva là veun e’ rótu.
A fa còi prêumu: “Se mê ‘ da déj a mè sèrva, ch’a vîgna chê möndasira a sèt’ôri”. “Va bén; e pü i discurûma da so sèrva”.
E ‘ fa còi şgundu: “Se mê ‘ da déj a mè sèrva, möndasira ch’a vîgna chê: möndasira a sèt’e mèȥa, ch’i discurûma cumè ch’ûma da fè”.
E còi térz’a fa: “Ch’a vîgna chê ‘ vòt’ôr dumöndasira; a vügarûma”. “Va bén”.
E ‘lôra côl di sèt’ôri a va là: “Sciór cürat, a dam’a so sèrva?”. “Sê. Dumà, prêuma da sèrva, l’à da ‘ndè in gêşa, ‘fè i mòrtu – ‘ fa -. U già pargià i tavlu; a va là, a drêma, a sta là tôta ‘ nòcia ‘ drumì”.
Dòp’a va là côl di sèt’e mèȥa: “Anôra, sciór cürat, e damra ‘ so sèrva?”. “ Sê. Se mê’da déj a mè sérva, l’à da ‘ndè in gêşa ‘ cürè i mòrtu. L’i già lai a cadrèga d’una parta, e … i mòrtu; l’i mòrtu … E lü a drêum’inchè lü” . “ Va bén”.
A va là côl di trê: “E ‘lôra, sciór cürat …?”. “Sê. Se lü a vêu ch ‘nsê, l’à da ‘ndè ‘n gêşa ‘ strüşè i cadéni”. “Ma bén, mê sa ch’an fama ‘ mê ‘ndé ‘ strüşè i cadéni!”. “A va, e pas’a pasu lü ‘ strüş’i cadéni. U già pargià i cadén’inchésê”. “ Va bén; mê … mê sa ch’an fama ‘ mê”. Difati a va.
Veun l’éva già déntu, e’fév’i mòrtu. A rót’inchè lü, e ‘ cürévru. A va déntu, e i prèvu a bötji dü cadinun grüsci al còlu; e là, cul-là a giréva prè ‘ gêşa, pas’a pas còi cadéni: frón, frin, frón … I mòrt’a ȥê: “O Signór! u sénpru ‘ndaj in gêşa, u sénpru ‘ndaj a mösa, u mäj faj picai …, a vîgnj’al diavlu a purti vîjmi! O Signór, Signóri!”.
E cul-là ‘ndév’inägn’a pasu còi cadéni …
Côl ch’a cürév’i mòrtu a ȥê: “Diavlu! L’à bén fajna tänci picatasc’ is’òm’inò! Par gnì ‘l diavl’a purti vìjru, l’à bén staj cativu; l’à fajn’al picai!”.
E ciau, lü, a pas, a pas, a pas, a strüşév’i cadéni …
Quän ch’l’à staj distacà ‘n po’, côl mòrt’a ȥê: “ ’ şmöjmi ch’a vîgna chilò ‘ riva. Ma mê u mäj fajna dal mà; u sénpru staj bravu; u sénpru ‘ndaj in gêşa ‘ cunfisèmi, e tôt! E ‘ vîgnj’al diavl’a purti vîjmi!”.
Quän l’i distacà trê o quatru métri, côl ch’a cür’i mòrtu a vögh’i mòrtu ch’a lèv’a tèsta. “Ma l’i vivu! Sicür l’à pagüra dal diavlu! – ‘ ȥê – Ti sèr ca ti faj i picatasci, è?”.
E inôra, quän ch’l’à staj distacà ‘n quäj métru di mòrtu, i mòrtu ‘salta giò di tavlu, vîa ch’a scapa! Côl ch’a cür’i mòrtu, a vögh’i mòrtu ch’a côra, drê dadrê! E ‘rótu, ‘ vöga ch’i curéna ‘ côra! E i curéva drês’in tra da lûi, e i pudéva mäj truvè stra da ‘ndi fò! Frin, frón, i cadéni; frin frón, i cadén’i sunéva. Ce pagüra … Signór… ! Fin tän ch’in ciapà ‘ rêus veun in fira ‘ rótu …, vîa ch’ina ‘ndaj ‘ cà! E ina ‘ndaj cà teus spuantà.
A sira dòpu, ‘ndéna ‘ la Sucità. Şmorti …
“Dià ma ti staj marà né?”.
‘ Fa: “Sê, u ciapà ‘n spuéntu …!” . “Sê? Ma sa ti faj?”.
“I prèv l’à mandam’in gêşa ‘ fè i mòrtu …”.
“ … E mê ‘ cürèru …” . “ … E mê’ strüşè i cadéni!”. “A sé, né?”.
E ‘nôra dòpu – i prèvu l’eva là i purscê, l’à faj sêu i salajmi ‘npicà – ina ‘ndaj déntji da capa di camîn e ‘na purta vîji teuc’i salajmi, a sira dòpu, par vandichèsi.
… A cüntévru sénpr’i misé, i Scindratu. E … ‘n òmu da gêşa, né! A cüntév’i sa şénpj’inò.
Có ‘n piat’al zicòria …
Tratto da Gajà Spitascià Volume I – pag.238-240
Nessun commento:
Posta un commento